จากการวิเคราะห์ปริมาณฝนที่ตกกับปริมาณน้ำที่ไหลเข้าเขื่อนเฉลี่ยในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา (2558-2567) ประเทศไทยมีฝนตกปีละประมาณ 777,745 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี คิดเป็นปริมาณน้ำท่าประมาณ 216,991 ล้านลูกบาศก์เมตร โดยน้ำท่าบางส่วนได้ไหลลงเขื่อนขนาดใหญ่เฉลี่ยปีละประมาณ 40,641 ล้านลูกบาศก์เมตร หรือประมาณ 5% ของฝนที่ตกเท่านั้น ทั้งนี้หากแจกแจงเป็นรายภาค ภาคเหนือมีน้ำไหลลงเขื่อน 7% ของปริมาณฝนที่ตก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 3% ภาคกลาง 15% ภาคตะวันออก 2% และภาคใต้ 3% ทั้งนี้เขื่อนขนาดใหญ่ทั้งประเทศมีความจุรวมกันอยู่ที่ประมาณ 70,926 ล้านลูกบาศ์เมตร มีน้ำไหลลงเขื่อนเฉลี่ยปีละประมาณ 40,641

ล้านลูกบาศก์เมตร หรือมีน้ำไหลลงเขื่อนเพียง 57% ของความจุเขื่อนเท่านั้น นอกจากนี้ปริมาณฝนที่ตกและปริมาณน้ำที่ไหลลงเขื่อนมีความแปรปรวนค่อนข้างสูง ฝนตกไม่สม่ำเสมอ ผิดที่ผิดเวลา ทำให้ปริมาณน้ำที่ไหลลงเขื่อนขนาดใหญ่ที่เป็นโครงสร้างน้ำหลักของประเทศมีความแปรปรวนสูงตามไปด้วย และถึงแม้ฝนที่ตกลงมาจะมีบางส่วนได้ไหลซึมลงไปยังชั้นน้ำใต้ดิน ซึ่งในแต่ละปีจะมีน้ำไหลลงไปเติมปริมาณน้ำในชั้นใต้ดินเฉลี่ยปีละปริมาณ 72,987 ล้านลูกบาศก์เมตร แต่กลับมีน้ำในชั้นใต้ดินที่มีความเหมาะสมสามารถนำมาใช้งานได้จริงปีละประมาณ 45,386 ล้านลูกบาศก์เมตร ประกอบกับการนำน้ำในชั้นใต้ดินขึ้นมาใช้มีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง และ

การสูบน้ำขึ้นมาใช้มากเกินไปส่งผลทำให้เกิดการทรุดตัวของดิน และอาจเกิดสถานการณ์น้ำเค็มรุกในชั้นน้ำใต้ดินกรณีเป็นพื้นที่ใกล้ทะเล ดังนั้นจึงมีความจำเป็นต้องพัฒนาและฟื้นฟูแหล่งกักเก็บน้ำผิวดินให้สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อช่วยเสริมเขื่อนขนาดใหญ่ซึ่งเป็นโครงสร้างหลัก ไม่ว่าจะเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดกลาง ขนาดเล็ก แก้มลิง ห้วย หนอง คลอง บึง บ่อต่าง ๆ เพื่อช่วยรองรับน้ำฝนกรณีฝนตกผิดที่ อีกทั้งยังสามารถช่วยลดน้ำหลากกรณีเกิดฝนตกหนักผิดปกติอีกด้วย รวมถึงเพื่อเป็นการเตรียมรับมือกับสถานการณ์ฝนที่อาจมีความแปรปรวนมากขึ้นในอนาคต