แม่สายวิกฤต! น้ำสายทะลักท่วมชุมชนกลางดึก ชาวบ้านเร่งขนของหนีอลหม่าน

วันนี้ (24 พฤษภาคม 2568) สถานการณ์น้ำท่วมในอำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย กลับมาวิกฤตอีกครั้ง หลังฝนตกหนักเกือบตลอดคืน ทำให้ระดับน้ำใน แม่น้ำสาย เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วและไหลบ่าเข้าท่วมพื้นที่ชุมชนตั้งแต่เวลาประมาณ 02.00 น.ที่ผ่าน

มาน้ำจากแม่น้ำสายได้ทะลักล้นแนวกระสอบทรายบิ๊กแบ็กที่กั้นอยู่บนถนนลอดใต้ สะพานพรมแดนไทย-เมียนมา แห่งที่ 1 ส่งผลให้น้ำไหลหลากเข้าท่วมหลายชุมชนที่อยู่ริมแม่น้ำอย่างรวดเร็วและเป็นวงกว้าง โดยเฉพาะในพื้นที่ ชุมชนบ้านถ้ำผาจม, ตลาดสายลมจอย, ตลาดน้อยเหมืองแดง, ชุมชนเหมืองแดง, ชุมชนไม้ลุงขน และชุมชนเกาะทราย ซึ่งเป็นพื้นที่ที่เคยได้รับ

ผลกระทบจากน้ำท่วมอย่างหนักเมื่อปีที่ผ่านมาระดับน้ำในบางจุดสูงถึง 0.5-1.0 เมตร ซัดเข้าท่วมบ้านเรือนกลางดึกแบบไม่ทันตั้งตัว ทำให้ชาวบ้านต้องตื่นมาขนย้ายข้าวของมีค่าหนีน้ำกันอย่างเร่งรีบและอลหม่านตลอดคืน - 001

ขอบคุณภาพ เพจ ชุมชนแม่สาย

กรณีสถานการณ์น้ำล้นตลิ่ง น้ำท่วมฉับพลัน เมื่อเวลา 02.56 น. ของวันที่ 24 พฤษภาคม 2568 ไหลเข้าท่วมในเขตพื้นที่เทศบาลแม่สาย โดยเทศบาลตำบลแม่สาย ได้มอบหมายให้งานป้องกันฯ สำนักปลัดเทศบาล เทศบาลตำบลแม่สาย ดำเนินการเเจ้งเตือนโดยเปิดเสียงไซเรนเตือนภัยและใช้รถประกาศเสียงตามสายแจ้งประชาชนให้เตรียมพร้อมรับสถานการณ์และยกของขึ้นสู่ที่สูงหรืออพยพชั่วคราวออกจากพื้นที่เสียง

เนื่องจากมีรายงานจากสถานีโทรมาตรอัตโนมัติจุดที่ 1 บ้านโจตาดาที่เเจ้งเตือนว่าจะมีมวลน้ำมาสมทบอีกระลอกและดำเนินการเปิดประตูน้ำชลประทานคลอง RMC เพื่อเร่งระบายน้ำให้ลดระดับให้เร็วมากที่สุด โดยมีชุมชนที่ได้รับผลกระทบ ดังนี้ ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย (ชุมชนเเม่สาย ม.1) ต.เเม่สาย อ.แม่สาย จ.เชียงราย (ชุมชนเกาะทราย ม.7 และชุมชนไม้ลุงขน ม.10)

รศ.ชูโชค อายุพงศ์ หัวหน้าศูนย์วิชาการสนับสนุนด้านการบริหารจัดการน้ำ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เคยให้สัมภาษณ์ “ประชาชาติธุรกิจ” เมื่อเดือนเมษายน

2568 ระบุว่า แม่สายมีขนาดลำน้ำเดิมกว้างราว 150 เมตร และตื้นมาก ปัจจุบันความกว้างของลำน้ำเหลือเพียง 20 – 30 เมตรเท่านั้น ดังนั้นความเสี่ยงในการเกิดน้ำท่วมก็จะเกิดขึ้นอีกอย่างแน่นอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่บริเวณสายลมจอยเป็นพื้นที่เสี่ยงและจะถูกน้ำท่วมแน่นอน

ในข้อเท็จจริงคือ มีการรุกล้ำลำน้ำสายทั้งสองฝั่งทั้งเมียนมาและไทย ทุกคนรุกลำน้ำสาย ถ้าจะแก้ปัญหาได้จริง จำแป็นต้องย้ายเมืองในจุดที่รุกล้ำลำน้ำออกไปทั้งหมด และบริเวณนั้นให้ทำเป็น Flood Plain โดยต้องย้ายทั้งฝั่งไทยและท่าขี้เหล็ก จากลำน้ำระยะ 100 เมตรต้องออกไปอยู่ที่อื่น ซึ่งกรมโยธาวางแผนระยะยาวไว้แล้ว และต้องใช้งบประมาณจำนวนมาก

รศ.ชูโชค กล่าวว่า พื้นที่ราว 90% เป็นพื้นที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ในระยะ 100 เมตร เป็นพื้นที่ลำน้ำสายเก่า ตลาดสายลมจอยทั้งตลาดอยู่ในท้องน้ำทั้งหมด การขุดลอกช่วยได้น้อย ถ้าน้ำมาเท่าปีที่แล้ว ต่อให้ขุดลอก ทำพนัง ก็ท่วมเหมือนเดิม จะหนักเท่าเดิม การขุดลอกวันนี้เป็นการเอาดินตะกอนออก ซึ่งพื้นที่น้ำหายไปประมาณ 70% อย่างไรก็ท่วม

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ สทนช. อยู่ระหว่างจัดทำแผนขุดลอกแม่น้ำสาย – แม่น้ำรวก และแนวป้องกันชั่วคราวกึ่งถาวร ปัจจุบันได้รับจัดสรรงบประมาณดำเนินการแล้วจำนวน 74.8600 ล้านบาท ภายใต้กรอบการดำเนินการตามข้อตกลงระหว่าง ประเทศไทย – สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา

โดยประเทศไทยมีแผนการขุดลอกแม่น้ำรวก ความยาว 30.9 กิโลเมตร เริ่มดำเนินการตั้งแต่วันที่ 17 เมษายน 2568 กำหนดแล้วเสร็จภายในเดือนมิถุนายน 2568 โดยกรมการทหารช่าง จะดำเนินการจำนวน 3 จุด ได้แก่ จุดที่ 1 บริเวณพนังกั้นน้ำชั่วคราวน้ำแม่สาย บริเวณสะพานมิตรภาพแห่งที่ 2 ท่าขี้เหล็ก อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย จุดที่ 2 ขุดลอกแม่น้ำรวก ตำบลเกาะช้าง อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย และจุดที่ 3 ขุดลอกแม่น้ำรวก บ้านวังลาว ตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย เพื่อให้แล้วเสร็จตามแผน และพร้อมรับมือในช่วงฤดูฝนที่จะถึงนี้

น้ำท่วมเชียงรายกลับเข้าสู่ภาวะปกติ ชาวบ้านเผยสิ้นหวังกับน้ำท่วม กลัวฝนตก วอนรัฐจัดการสิ่งปลูกสร้างขวางทางน้ำ - น้ำปนเปื้อนสารหนู อยากให้เห็นใจประชาชน

ช่วงเช้าวันที่ 25 พ.ค. 2568 ที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย สถานการณ์น้ำเข้าสูโหมดภวะปกติ แต่ก็ยังไม่นิ่งนอนใจ เจ้าหน้าที่หน่วยงานหลายฝ่าย รวมไปถึงประชาชนคนในพื้นที่ยังคงเฝ้าสังเกตการณ์ระดับน้ำ ปริมาณฝนที่จะตกลงมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งพบว่าบริเวณหมู่บ้านที่อยู่ที่ลุ่มต่ำเช่นหมู่บ้านบ้านเกาะทราย บ้านผามควายเหมืองแดง บ้านไม้ลุงขน และตลาดสายลมจอย มีชาวบ้านเริ่มกลับเข้ามาทำความสะอาดบ้านแล้ว เก็บข้าวของเครื่องใช้ที่จมน้ำนำออกไปทิ้ง และทำความสะอาด

บางส่วนยังเก็บอุปกรณ์ไว้บนที่สูง ยังหวั่นกับน้ำ ซึ่งความรู้สึกของชาวบ้าน ยังวิตกกังวนกับฝนตก และน้ำป่า ที่จะไหลมาเมื่อไร ซึ่งไม่แน่นอน

จากการสอบถามชาวบ้าน ทุกคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ยังกังวลกับปริมาณน้ำฝนที่ตกลงมา ซึ่งไม่รู้เลยว่า น้ำในแม่น้ำสายจะเอ่อล้นเมื่อใด เมื่อทางเมียนมาไม่ยอมขุด จนปัจจุบันไม่สามารถลงไปขุดเปิดทางน้ำได้ ฝั่งไทยทำได้แต่นำถุงบิ๊กแบ็กไปปิดกันบริเวณตลิ่งเท่านั้น

นางแสงหล้า อายุ 58 ปี ชาว ต.แม่สาย อ.แม่สาย จ.เชียงราย ซึ่งบ้านอยู่ท้ายหมู่บ้านติดกับบ้านผามความเหมืองแดง เผยว่า เมื่อคือนที่ผ่านมาได้มีเจ้าหน้าที่ได้ประกาศแจ้งเตือน ให้เฝ้าระวังน้ำ ใครที่มีบ้านชั้นเดียวไม่ต้องนอนที่บ้าน ซึ่งตนเองก็เหนื่อยกับเหตุการณ์น้ำท่วมซ้ำซาก น้ำท่วมได้ไม่นานก็น้ำมาอีกแล้ว ทำให้ชาวบ้านที่มีบ้านต่ำลำบาก ต้องไปอาศัยนอนบ้านญาติพี่น้องด้านนอก

ปีนี้หากเทียบกับปี 2567 ที่ผ่านมา บ้านตนเองท่วมมิดหลังคา แต่ปีนี้น้ำท่วมประมาณเมตรกว่า ทุกวันนี้ชาวบ้านละแวกนี้จิตตก ผวาเมื่อฝนตก เพราะบริเวณบ้านที่

นางแสงหล้าอาศัยอยู่เป็นที่ราบต่ำ ข้าวของเครื่องใช้ที่ได้รับบริจาคน้ำท่วมที่ผ่านมาตอนนี้บางส่วนก็แช่น้ำไปแล้ว

ชาวบ้านที่ประสบภัยพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า บ้านของตนเองยังไม่สนใจเท่ากับการให้เจ้าหน้าที่หรือรัฐบาลแก้ไขปัญหาสิ่งปลูกสร้างขวางทางน้ำ ตลิ่งน้ำสายและแม่น้ำสายอย่างจริงจัง อยากให้เห็นใจประชาชน

ในส่วนน้ำที่ปนเปื้อนสารหนู ชาวบ้านต่างทราบกันดี ซึ่งต่างคนต่างไม่มีทางหลีกเลี่ยงไปไหนได้ หากรัฐบาลไม่เข้ามาแก้ไขปัญหาให้ชาวบ้าน ซึ่งมีชาวบ้านบางคนเกิดอาการคัน แต่ก็ไม่รู้ทำอย่างไร ก็ต้องไปตามนั้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้